علم شناسی کوهن و نگرش گشتالتی

Authors

سعید زیبا کلام

abstract

تامس کوهن نظریه ای موسوم به نظریه پارادایم های علمی ارائه می کند که، برخلاف اسلاف پوزیتیویست و نگتیویست خود، به نحو جدّی و تعیین کننده ای برخاسته و مأخوذ از عمل عالمان در تاریخ علم است. در این مقاله کوشیده ام سه کار انجام دهم. اوّل اینکه نشان داده ام چگونه کوهن در مطالعه تاریخ علم دچار نوعی تغییر گشتالتی می شود. دوّم اینکه نگرش گشتالتی را تشریح کرده نشان داده ام چگونه این نگرش نقش مهمی در نظریه کوهن ایفا می کند. و بالاخره، سعی کرده ام نشان بدهم که چگونه تغییرات گشتالتی، پارادایم های قبل و بعد از یک انقلاب علمی را قیاس ناپذیر می کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

علم شناسى کوهن و نگرش گشتالتى

تامس کوهن نظریه اى موسوم به نظریه پارادایم هاى علمى ارائه مى کند که، برخلاف اسلاف پوزیتیویست و نگتیویست خود، به نحو جدّى و تعیین کننده اى برخاسته و مأخوذ از عمل عالمان در تاریخ علم است. در این مقاله کوشیده ام سه کار انجام دهم. اوّل اینکه نشان داده ام چگونه کوهن در مطالعه تاریخ علم دچار نوعى تغییر گشتالتى مى شود. دوّم اینکه نگرش گشتالتى را تشریح کرده نشان داده ام چگونه این نگرش نقش مهمى در نظریه کو...

full text

بازخوانی علمی طب سنتی ایرانی برمبنای علم شناسی تامس کوهن

سابقه و هدف: از زمان ورود طب جدید به ایران تاکنون بحث‌های زیادی پیرامون علمی‌بودن گزاره‌ها و مفاهیم طب سنتی و علم-بودن این حوزه میان منتقدین و مدافعین این دانش صورت گرفته‌است. یکی از اشکالات اساسی این مباحث این است که قبل از پرداختن به علم‌بودن یا نبودن این حوزه، معیارهای علم‌بودن به طور دقیق مشخص نشده‌است. تعیین معیار برای علم‌بودن از اصلی‌ترین مسائل فلسفۀ علم به شمار می‌رود. فیلسوفان علم تاکن...

full text

نقد علم شناسی کوهن از منظر فایرابند1

کوهن و فایرابند از فیلسوفان علمی هستند که در بسیاری از جهات، دیدگاه های نزدیک و بعضاً مشترکی دارند. این دو فیلسوف به عقلانیتی آفاقی و جهان شمول باور ندارند؛ از این رو در عرف ادبیات فلسفی، دیدگاه های آنان را نسبی گرایانه تلقی می کنند. هر دو، از فیلسوفان نیمة دوم قرن بیستم هستند و واکنشی به جریان های پوزیتیویستی و نگتیویستی محسوب می شوند. این اندازه، شباهت و نزدیکی، این پرسش را در ذهن برمی انگیزد ...

full text

نقد علم شناسی کوهن از منظر فایرابند۱

کوهن و فایرابند از فیلسوفان علمی هستند که در بسیاری از جهات، دیدگاه های نزدیک و بعضاً مشترکی دارند. این دو فیلسوف به عقلانیتی آفاقی و جهان شمول باور ندارند؛ از این رو در عرف ادبیات فلسفی، دیدگاه های آنان را نسبی گرایانه تلقی می کنند. هر دو، از فیلسوفان نیمه دوم قرن بیستم هستند و واکنشی به جریان های پوزیتیویستی و نگتیویستی محسوب می شوند. این اندازه، شباهت و نزدیکی، این پرسش را در ذهن برمی انگیزد ...

full text

رویکرد برون‌گرایانة تامس کوهن به تاریخ علم

در نگارش تاریخ علم تا نیمة دوم قرن بیستم رویکردی درون‌گرایانه غلبه داشت. بر اساس این رویکرد وظیفة مورخ این است که تاریخ عقلانی نظریه‌ها را بنویسد و نشان دهد که تاریخ علم، تاریخ انباشت یافته‌ها و ابداعات فردی است. با انتشار آثار کوهن تحولی انقلابی در تاریخ‌نویسی ایجاد شد. او تحت تأثیر مورخینی مانند کوایره و باترفیلد علم را به عنوان نهادی جمعی مورد مطالعه قرار داد و بر ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
روش شناسی علوم انسانی

Publisher: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1608-7070

volume 9

issue 34 2003

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023